"Tôi không dám tự hào với ai nhưng tôi tự hào với bản thân rằng trong khoảng thời gian 4 năm tù đày thử thách như thế, tôi đã giữ vững tinh thần. Bây giờ thì tôi càng thấy rằng không có lý do gì không có lý do gì để mình không đấu tranh tiếp cả. Thậm chí, nhà tù đã cho tôi một bài học rằng mình càng phải vững bước để tranh đấu và những người vì dân tộc mình mà tranh đấu, những người vì tự do và công bằng mà tranh đấu sẽ không bao giờ thất bại." - Nhà đấu tranh dân chủ trẻ tuổi Phạm Thanh Nghiên. ( Biển vẫn còn réo gọi )

Phạm Thanh Nghiên: “Không có lý do gì không tiếp tục tranh đấu"

Nhà đấu tranh dân chủ trẻ tuổi Phạm Thanh Nghiên vừa mãn hạn tù 4 năm vào hôm 18/9. Cô bị kết án vi phạm điều 88 Bộ Luật Hình Sự về tội danh “tuyên truyền chống phá Nhà nước”.

AFP photo
Giới trẻ Hà Nội biểu tình chống Trung Quốc xâm chiếm vùng biển Đông thuộc chủ quyền Việt Nam. Ảnh chụp hôm 26/6/2011


Là một trong những người đã tham gia vào đợt biểu tình chống Trung Quốc lần đầu tiên vào năm 2007, Phạm Thanh Nghiên bị bắt đi trong lúc đang ngồi tọa kháng tại nhà cùng với biểu ngữ “Trường Sa, Hoàng Sa, Việt Nam” vào ngày 18/9/2008.

Cô đã được tổ chức Theo dõi nhân quyền (HRW) trao giải thưởng Hellman/Hammett vào năm 2009 về những đóng góp tranh đấu cho tự do, dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam.

Không ngừng tranh đấu

Nói với Khánh An sau khi trở về nhà ở Hải Phòng, cô Phạm Thanh Nghiên cho biết ngay cả khi ở trong tù, cô cũng không ngừng tranh đấu, ngay từ những sự việc nhỏ nhất. Cô kể:

"Việc đầu tiên là sau phiên tòa của Phạm Thanh Nghiên, báo Hải Phòng có đưa tin rằng là: “Trước những chứng cứ không thể chối cãi, Phạm Thanh Nghiên đã phải thừa nhận những gì viết trong bài viết là sai sự thật”. Phạm Thanh Nghiên mới thấy tại sao người ta lại dựng lên một câu chuyện không có thật như thế thì tôi phản ứng bằng cách tuyệt thực. Tôi muốn thể hiện ý chí phản kháng của mình là cái thứ nhất. Thứ hai là để cho những tù nhân ở cạnh mình họ nhìn thấy những việc làm, mặc dù nho nhỏ, nhưng đối với họ là những việc rất khác thường, để họ có thể mạnh mẽ hơn với chính họ.

Việc thứ hai, trong thời gian ở trại giam, mỗi người được khoảng độ ba viên gạch, tức là chiều dài khoảng 1,8m, chiều rộng khoảng 60 – 80 cm cho một chỗ nằm của tù nhân. Người ta thường tự tạo ra một đệm lót bên dưới để nằm vào mùa đông cho đỡ lạnh. Từ trước giờ vẫn được như vậy, nhưng từ đầu năm họ nói rằng không được dùng các đệm đấy, thì tôi cũng có gặp gỡ những người có trách nhiệm và nói rằng nếu họ không cho nằm những đệm đấy thì họ đã vi phạm hai điều: Thứ nhất là quyền được bảo vệ và chăm sóc về mặt sức khỏe, thứ hai là quyền được tôn trọng về nhân phẩm.

Song song với việc đó, họ lại hạn chế lượng xô chậu và không được dùng chậu nhôm. Mà chị không thể tưởng tượng được là cái nắng của Lam Sơn nó kinh khủng lắm, người ta để xô chậu bằng nhựa bên ngoài là nó bị giòn và rất chóng hỏng. Đối thoại không được thì tôi phải tuyệt thực để gây sức ép, mặc dù đó là điều mà tôi không muốn."


Khánh An: Người ta thường hay gọi những người đi tù là “đi cải tạo”. Thế thì trong thời gian 4 năm, người ta đã dùng hình thức gì để cải tạo chị và chị có thấy là mình có thay đổi gì trong hướng đi sắp tới hay không?

Phạm Thanh Nghiên: "Khi lên trại giam, tức là trại cải tạo, ngay những ngày đầu tiên cán bộ trại giam họ gặp gỡ tôi, tôi cũng nói rất thẳng thắn rằng những quy định nào hợp lý thì tôi sẽ chấp hành. Nhưng những quy định nào không hợp lý thì tôi trước nhất là sẽ đi gặp quý vị để  đi đến thống nhất. Còn không thống nhất được thì tôi sẵn sàng phá vỡ những quy định ấy.

Về vấn đề làm việc, họ nói rằng đi làm là phải cải tạo, thì tôi có nói rằng tôi đang là một người tốt, là một thanh niên yêu nước bị đi tù về tội nói thật, bây giờ tôi vào đây tôi cải tạo thì hóa ra tôi lại trở thành người xấu à? Vì thế cho nên tôi sẽ không làm gì. Tôi sẽ không lao động, không làm gì hết trong nhà tù Cộng Sản này. Còn các vị áp dụng biện pháp gì thì đấy là quyền của các vị. Trong thời gian đầu họ xếp tôi vào đội thêu. Tôi đi theo đội hằng ngày ra hiện trường lao động nhưng tôi không làm gì, chỉ ra đấy ngồi chơi thôi, ngồi ở gốc cây đấy.

Tôi không dám tự hào với ai nhưng tôi tự hào với bản thân rằng trong khoảng thời gian 4 năm tù đày thử thách như thế, tôi đã giữ vững tinh thần. Bây giờ thì tôi càng thấy rằng không có lý do gì không có lý do gì để mình không đấu tranh tiếp cả. Thậm chí, nhà tù đã cho tôi một bài học rằng mình càng phải vững bước để tranh đấu và những người vì dân tộc mình mà tranh đấu, những người vì tự do và công bằng mà tranh đấu sẽ không bao giờ thất bại."


Khánh An: Như thế thì rõ ràng 4 năm tù của chị không quá vất vả như những tù nhân khác mà còn có vẻ “nhàn nhã” nữa. Như vậy chị có định hướng gì sau khi ra tù không?

Phạm Thanh Nghiên: "Thưa có chứ. Trong thời gian đó tôi cũng đã nghiền ngẫm và có thể tôi sẽ điều chỉnh một số cái cho nó hoàn thiện hơn. Bởi vì những người tranh đấu như chúng ta thì càng ngày càng phải học tập, có khi mình học tập từ những sai lầm của người khác. Tôi rất mong mình sẽ làm được những điều như thế và sẽ đóng góp dù là một chút công sức nhỏ bé để tiếp tục làm những công việc còn đang dang dở."

Giữ vững tinh thần

Cô Phạm Thanh Nghiên trước khi bị bắt


Khánh An: Dạ vâng. Như chị vừa nói thì chị sẽ có một số thay đổi từ việc nhìn nhận ra những sai lầm, khuyết điểm của chính bản thân và từ những nhà tranh đấu khác. Như vậy, chị có thể chia sẻ ở đây một vài điều mà chị sẽ thay đổi không?

Phạm Thanh Nghiên: "Một điều nhỏ xíu thôi mà Thanh Nghiên học được và nghĩ rằng giá như ngày xưa mà là bây giờ thì mình sẽ xử lý khác đi rồi. Tức là gì? Trước kia khi Thanh Nghiên mới đấu tranh, vì là một người mới cho nên chưa có kinh nghiệm gì. Khi nhìn thấy cán bộ nhà nước, công an này kia, nhất là khi mình cứ bị họ bố ráp quanh nhà, cấm đoán việc đi lại nọ kia thì trời ơi tức lắm.

Nhưng mà bây giờ, hôm qua khi Thanh Nghiên về thì công an ở trại giam có đưa về trụ sở của phường thì trên dưới 30 con người vây xung quanh. Rồi về nhà lại thấy (công an) đã ngồi ở đấy rồi thì tự nhiên Phạm Thanh Nghiên thấy rất bình thường. Mình coi những việc ấy là phần công việc của họ và đấy là những cái mà mình phải chịu và mình phải vượt qua. Nhưng như thế không phải là sự quy hàng hay thỏa hiệp, mà là mình nhìn nhận mọi sự một cách điềm tĩnh để giúp cho mình tốt hơn cho bước đường tranh đấu sau này."


Khánh An: Nếu có một lời khuyên có thế hệ trẻ, chỉ sẽ khuyên họ điều gì?

Phạm Thanh Nghiên: "Tôi không dám dùng từ “khuyên” đâu mà chỉ lấy kinh nghiệm bản thân tôi ra để nói thôi. Tôi nghĩ mình là một thanh niên Việt Nam thì sự quan tâm của mình không nên bó hẹp trong cái gia đình hay trong khoảng trời bạn bè xung quanh hay bà con lối xóm, mà chúng ta nên quan tâm đến những gì phạm vi lớn hơn chút nữa, đó là những vấn đề của xã hội."


Khánh An: Và bây giờ hãy tạm gác lại tất cả những tranh đấu qua một bên, với tư cách là một người dân bình thường vừa mới ra tù, điều chị muốn làm nhất bây giờ là gì?

Phạm Thanh Nghiên: "Lại một câu hỏi tôi rất thích. Ngay từ mấy hôm trước, khi còn ở trong tù sắp về thì tôi đã mường tượng ra cảnh ở nhà. Việc đầu tiên là mình phải ôm mẹ vào lòng. Sau đó là ôm hai thiên thần bé nhỏ của tôi bởi vì tôi vừa lên chức “bà trẻ”. Mẹ tôi thì tôi được ôm rồi, nhưng tôi mới được gặp một cháu thôi mà cháu không cho tôi bế bởi vì nó lạ. Các chị tôi đùa “chắc là nó ngửi thấy mùi tù nhân nó không theo. Tủi thân chưa?!”. Thế thì tôi có nói là “Không, em không tủi thân đâu. Em sẽ chờ khi nào cháu đồng ý thì em bế”. Nhưng thực ra trong lòng cũng thấy buồn bởi vì mình cũng là phụ nữ, là người rất giàu cảm xúc. Việc thứ hai nữa là muốn tự tay vào bếp để nấu cho mẹ một bữa cơm."

Khánh An: Khánh An cám ơn chị Phạm Thanh Nghiên đã dành thời gian cho Đài Á Châu Tự Do.

Theo dòng thời sự:

• Trường Sa - vùng đất mẹ xa xôi
• Những hòn vọng phu
• Những bài thơ về Trường Sa
• Câu chuyện của người lính VNCH trấn giữ Trường Sa đến ngày cuối cùng
• ‘Hoàng Sa, nỗi đau mất mát’ sẽ được chiếu ở Quảng Ngãi?
• Những phụ nữ Việt Nam đón 8-3 trong nỗi buồn
• “Sói biển” – Người bám biển Hoàng Sa
• Những bài thơ viết vội từ hai cuộc biểu tình chống Trung Quốc
• Những bài thơ yêu nước
• Nhà thơ Trần Vàng Sao và “Bài Thơ của Một Người Yêu Nước Mình”
• Những vần thơ chống Trung Quốc

Khánh An, phóng viên RFA
2012-09-19

____________________

Phạm Thanh Nghiên - Biển vẫn còn réo gọi

Những ngày trước khi vào tù Nghiên viết: "Chúng ta, không những phải nỗ lực lấy lại những gì đã mất, mà còn phải ngăn chận những gì sẽ mất trong tương lai. Một người, chúng ta sẽ không thành công. Một ngày, một tháng, một năm là quá ngắn để đạt được mục đích. Nhưng với nhiều công dân Việt Nam, bằng trách nhiệm, lương tâm và lòng yêu nước, bằng chiều dài cuộc sống của chúng ta, chúng ta sẽ thành công trong việc tiếp nối sự nghiệp cứu nước và giữ nước của tiền nhân."

4 năm trôi qua. Không phải 1 ngày, 1 tháng, 1 năm nhưng ròng rã 4 năm trời Nghiên đã âm thầm trả giá cho trách nhiệm, lương tâm, lòng yêu nước và một chiều dài cuộc sống của Nghiên.

Ngày hôm nay, Nghiên lại trở về trong vòng tay yêu thương của Mẹ, gia đình, bạn bè thân thương. Trở về để làm Nghiên thấp thỏm, hồi hộp, không ăn không ngủ được trong chờ đợi - như lời Nghiên nói.

4 năm dài nhưng vẫn còn đó cô gái mà khi vào tù "cân chi li ra cũng chưa được 36 kilo" ra tù vẫn còn nguyên vẹn ý chí sắt đá và lòng trung kiên với lý tưởng của mình:

"Những gì tôi đã tranh đấu, đã làm trước kia tôi khẳng định là chính nghĩa, là đúng, xác định con đường của mình là chính đáng, là đúng thì mình vẫn tranh đấu, bởi vì tôi quan niệm rằng những người vì dân tộc mình là tranh đấu thì sẽ không bao giờ thất bại nếu mình không lùi bước. Vì những giá trị tự do, vì những giá trị công bằng thì mình không bao giờ thất bại cả..."

Xin mở rộng vòng tay chào đón người con gái xứ cảng hoa Phượng với nhiều thương yêu và cảm phục.

Nhớ hôm nào Nghiên lặn lội đến với ngư dân nghèo khó Thanh Hóa, những người dân hiền hòa, bám biển của Hoằng Trường và Hòa Lộc đang khóc thầm vì máu mủ ruột thịt của mình bị cướp đi bởi hải tặc mang tên đồng chí Lạ. Lúc ấy, chưa có những màn "góp đá Trường Sa", chưa có bài ca "vì biển đảo quê hương", chưa có những vở tuồng "điểm tựa của ngư dân" của đảng, của nhà nước, của dàn đồng ca tuyên giáo. Chỉ có Nghiên, người con gái gầy gò, nhỏ bé của xứ cảng Hải Phòng đã đến, đã khóc cùng đồng bào của mình. Lúc chia tay, Nghiên trao cho những gia đình ngư dân khốn khó vài món quà nhỏ bé. Thế mà Nghiên vẫn gọi phôn cho những người bạn hảo tâm để gia đình ngư dân trò chuyện với họ, cho biết đã nhận quà từ họ và Nghiên chỉ là người chuyển giao. Hành động đơn giản đó là một trong nhiều góc cạnh nói lên vóc dáng nhân cách của Nghiên.

Ngày Nghiên bị bắt, bạn bè lo lắng vô cùng. Tinh thần và ý chí của Nghiên thì bạn bè đều đã biết, không phải lo lắng nhiều cho Nghiên. Nhưng thể xác của Nghiên, người bạn 36 kilo này làm sao chịu nỗi 4 năm tù đày. Đêm Nghiên đón giao thừa đầu tiên trong tù, nghĩ đến Nghiên tôi loay hoay với những câu thơ vô nghĩa:

em về giữa bốn thước vuông

thằn lằn chắt lưỡi: ngồi đây làm gì?

trả lời: tọa kháng tại gia

người ta không chịu nên mời vào đây

con ruồi rớt giữa bàn tay

đậu lên nỗi nhớ chưa quen đêm ngày

ở ngoài ma quỷ vây quanh

trong này yên ắng chỉ ruồi với em...

Bốn năm trước, Nghiên về giữa bốn thước vuông vì "dám" biểu tình yêu nước ngay trong nhà của mình để bày tỏ thái độ chính đáng trước quân xâm lược. Trong suốt thời gian Nghiên bị người ta mời vào đây ấy:

Biển đảo vẫn tiếp tục dậy sóng.

Mười mấy cuộc biểu tình thể hiện lòng yêu nước vang lên trên đường phố Sài Gòn, Hà Nội.

Ngư dân vẫn bị cướp bóc, bắt giam trên vùng biển đảo của tổ tiên.

Những cuộc xuống đường bảo vệ biển đảo bị chào đón bởi gót giày, nắm đấm, xe buýt, đấu tố và trại phục hồi nhân phẩm.

Lãnh đạo vẫn cúi đầu với những câu thần chú quan hệ Việt Trung là di sản nghìn đời để lại cho thế hệ mai sau, hữu nghị Việt Trung không thể bị ảnh hưởng bởi vấn đề biển Đông. Và trước những vây hãm, chèn ép, Trịnh Kim Tiến, chị Bùi Hằng, chị Trần Thị Nga cũng đã có lần như Nghiên - phải biểu tình thể hiện lòng yêu nước tại gia.

4 năm trôi qua...

Chắc hẳn Nghiên đã già đi trông thấy.

Đất nước này cũng đã già đi,

khô héo và bệnh tật bởi những con ký sinh trùng bên trong nội tạng

và bầy muỗi hút máu từ bên ngoài.

Chúng ta, bạn bè của Nghiên - tất cả đều đã già đi trong khoảnh khắc 4 năm ấy.

Đêm giao thừa năm xưa, nhớ đến Nghiên, lúc ấy không biết mỗi ngày, mỗi giờ, mỗi giây phút Nghiên làm gì, nghĩ gì. Bây giờ được nghe Nghiên nói:

"Nhà tù quả thật là một điểm lý tưởng để có thể tích lũy được những hiểu biết về cộng sản, có thể giúp chúng ta nhìn rõ hơn về bộ mặt của chế độ".

Mới biết nhà tù đã "cho" Nghiên thêm được vài kilo. Và nhà tù, như bạn bè của Nghiên biết chắc, biết rõ, vẫn không giam nỗi ý chí "Những gì tôi đã tranh đấu, đã làm trước kia tôi khẳng định là chính nghĩa, là đúng, xác định con đường của mình là chính đáng..." của Nghiên.

Đêm giao thừa năm ấy, nghĩ đến Nghiên và người mẹ của Nghiên trong căn phòng cứ mãi rộng rinh thêm, tôi nghĩ đến những em thơ, những số phận mẹ con, và những mãnh đời héo hắt:

Thuở ấy. Mẹ thiếu nữ 18.

Mẹ đi lấp hố bom. Mẹ Trường Sơn tải đạn. Mẹ đào hầm địa đạo. Mẹ sinh bắc tử nam.

Ngày ấy. Mẹ tuổi con gái chưa chồng, ôm mơ ước những đứa con khôn lớn, được sống đời con người. Không như đời mẹ.

Đêm nay. Con của Mẹ 18.

Ngồi bán mực nướng ở quán bia Xiêm Rệp.

Lẻo đẽo trước tiệm uốn tóc làng Việt Nam - Svay Pak mời khách mua dâm.

Mặc váy ngắn đứng bán trầu trong những lồng kính đèn màu đêm Taoyuan.

Co mình nằm dưới người đàn ông không răng ở con hẻm Chung Li.

Đêm nay. Những đứa con của Mẹ, tuổi con gái không chồng, ôm mơ ước những đứa con đừng bao giờ có. Để không như đời Mẹ bây giờ.

Và đêm nay.

Có Nghiên của Mẹ già đi một tuổi.

Nằm yên trò chuyện với chú thằn lằn đơn độc.

Miên man kể về ước mơ cho bầy con của những bà Mẹ đang còn năm, sáu tuổi.

Đêm nay.

Có Mẹ già đi mười tuổi.

Buổi sáng buổi trưa buổi chiều buổi tối,

gian nhà cứ mãi rộng rinh thêm.

Hôm nay gian nhà rộng rinh thêm đó trong suốt hơn 4 năm qua thôi còn hiu hắt. Mẹ Lợi đã có con gái Nghiên trong vòng tay. Buổi sáng mẹ ra vườn hái rau sẽ có con gái bên cạnh mẹ. Nhưng chắc chắn rằng bình an như rau cỏ sẽ khó mà đến được với Nghiên khi đất nước đang hấp hối bởi thù trong giặc ngoài và biển Đông vẫn đang dậy sóng, uất ức biển ta ơi vẫn réo gào.

Sẽ khó mà tìm được bình an trong bất hạnh của dân tộc.

Sẽ càng khó hơn vì đó là Nghiên - người con gái thân yêu của mẹ Lợi và mẹ Việt Nam chỉ biết ngẩng mặt không biết cúi đầu, chỉ biết đứng không biết quỳ.

4 năm...

Vẫn còn đó nguyên vẹn dáng đứng gầy gò nhỏ bé nhưng kiên cường như núi của Phạm Thanh Nghiên.

Đứng lên để đem mây ngàn trở về sông núi cũ.

Đem ý chí xây dựng lại núi hùng sông tráng.

Đem khát vọng xua đi bóng mây đen trên vòm trời tổ quốc đến cho nhiều người.

Đem ươm mầm để một ngày cây xanh đổ bóng mát hiền cho thế hệ đàn em.

Vẫn còn đó, với Nghiên, với bạn bè những đêm nhìn mây trắng bay từ góc tối nhà tù - nhỏ hoặc lớn  - cùng nhau nuôi dưỡng khát vọng ngày mai sẽ là những ngày nhìn trời xanh trong biếc với những cơn mưa rào tưới mát cỏ xanh, trên một đất nước toàn vẹn, người và người thương yêu nhau trong tự do, dân chủ và công bằng.

Ngày đó còn xa.

Ngày hôm nay, gần gũi, chúng ta đã có lại được Phạm Thanh Nghiên.

Vũ Đông Hà

http://danlambaovn.blogspot.com/2012/09/pham-thanh-nghien-bien-van-con-reo-goi.html