Hình: AP
Hình ảnh nhà độc tài Libya bị lật đổ Moammar Gadhafi được nhìn thấy trong đống tro tàn tại trung tâm thành phố Sirte
Làn sóng đấu tranh sôi sục của Mùa Xuân Ả-rập đã diễn ra hơn 10 tháng. Ba chế độ độc tài sụp đổ, một số chế độ độc tài châu Phi và Trung Đông lung lay. Các chế độ độc tài độc đảng khác nao núng.
Chỉ trong 10 tháng, bộ mặt chính trị-tâm lý-xã hội của thế giới thay đổi rõ rệt.
- Với người Việt Nam, nên ghi nhớ, suy ngẫm những gì là lý thú, bổ ích nhất từ Mùa Xuân Ả-rập?
Trước hết là sự bất ngờ. Cuối năm 2010, các nhà bình luận thời sự quốc tế khắp thế giới tổng kết năm 2010, dự đoán về năm 2011, nhưng không một ai tiên đoán về Mùa Xuân Ả-rập. Đó là tiếng sấm vang động đầu Xuân, bất ngờ, không có trong dự báo thời tiết.
Vậy thì xin chớ ai còn bi quan. Các chế độ độc đoán thét ra lửa, cấm đoán tự do công dân, đàn áp người yêu nước, nhìn bên ngoài có vẻ mạnh, nhưng thực sự rất yếu, lúc nào cũng có thể sụp đổ khi có sự kiện châm ngòi. Đó là những «con hổ giấy”, «con sư tử gãy răng”, theo cách nói của báo chí Tunisia và Ai C ập.
- Bức tường Berlin đổ sập cuối năm 1989 cũng bất ngờ. Chế độ độc đảng Liên Xô tan rã tháng 8-1991 cũng bất ngờ. Các sự kiện bất ngờ trên đều mang tính tất yếu của quy luật thép: nhân nào quả ấy, gieo gió gặt bão.
- Ở Tunisia, quân đội không thực hiện lệnh của Tổng thống Ben Ali đàn áp dân chúng xuống đường, tư lệnh thủ đô Tunis tuyên bố quân đội không nổ súng vào dân.
- Cuối tháng 2-2011, 2 phi công Libya lái máy bay Mig-23 đã không bắn vào dân chúng theo lệnh của Gadhafi, và sau đó hạ cánh xuống đảo Malta. Đến tháng 9 các phi công này được đón tiếp như những vị anh hùng khi họ trở về Tripoli.
Vậy thì các lời thề của quân đội Tunisia và Libya trung thành với chế độ, tuân theo mọi lệnh của lãnh tụ, lặp đi lặp lại hàng tuần, dán đầy doanh trại, chỉ là khẩu hiệu hời hợt vô nghĩa.
- Ở Tunisia, anh sinh viên Mohamed Bouazizi thất nghiệp tự thiêu giữa quảng trường lớn để tố cáo chế độ độc tài tham nhũng, làm giàu trên sự nghèo đói của người lao động, đày đọa tuổi trẻ trong gông cùm nô lệ.
- Ở Ai Cập, anh thanh niên Wael Ghonim dùng Facebook để liên lạc, thông tin, kết nối với hàng vạn bè bạn nhằm điều hành, phối hợp các cuộc đấu tranh chống lại bộ máy an ninh và bọn mật vụ.
Nhà trí thức Pháp Bernard Henry Lévy từ Bắc Phi về, nhận định rằng cuộc cách mạng Mùa Xuân Ả-rập là cuộc cách mạng của tuổi Xuân, của tuổi trẻ có học, tận dụng điện thoại cầm tay, dùng Twitter, Facebook, máy ảnh số để tự chỉ huy, điều hợp cuộc nổi dậy thắng lợi một cách độc đáo, khi chưa kịp lập nên tổ chức, đảng phái chính trị.
Cuộc nổi dậy ở Bắc Phi có 2 mặt liên kết chặt: trong nước và từ nước ngoài, nội lực và quốc tế, cụ thể là quần chúng Libya xuống đường ôn hòa và lực lượng quân sự của NATO - Tổ chức quân sự Bắc Đại Tây Dương. Hai yếu tố đều có ý nghĩa quyết định.
- Yếu tố nội lực phải có trước. Khởi đầu, tình hình có vẻ ổn định, nhưng bọn độc tài, độc ác, ích kỷ, bất công đã gây phẫn nộ, uất hận bị dồn ép chặt, có dịp là bùng nổ xung thiên. Bọn độc tài không thể không dùng bạo lực khi bị núng thế. Máu đổ, đầu rơi.
- Thế giới văn minh tung ra «quyền và nghĩa vụ can thiệp”. Chỉ trong 2 tháng, 300 máy bay, 1500 xe tăng, 12 sân bay, và 6 sở chỉ huy của Gadhafi bị tiêu diệt, lực lượng nổi dậy tự vũ trang, tự tổ chức, tự huấn luyện rất nhanh với sự hỗ trợ của vũ khí và chuyên gia NATO, kết hợp nhuần nhuyễn trên không với mặt đất, làm tan rã rất nhanh lực lượng quân đội Gadhafi, nòng cốt là bọn lính đánh thuê khát máu lương cao, không chút ý thức quốc gia.
Các chế độ độc tài độc đảng ở Bắc Phi luôn ép buộc nhân dân phải đồng nhất chúng với dân tộc, tự vỗ ngực là đại diện chân chính của nhân dân, tự cho mình cầm quyền không thời hạn, vĩnh viễn; Gadhafi sắp chết đến nơi còn ba hoa là toàn dân đang cầm súng bảo vệ hắn đến giọt máu cuối cùng, còn láo xược gọi nhân dân nổi dậy là “lũ chuột cống bẩn thỉu”.
Thế nhưng, Gadhafi nắm trong tay 200 tỷ đôla, có mang theo được khi chui xuống cống hay không? Mubarak có tài sản 12 tỷ đôla nay có mang theo được vào trong tù hay không? Ben Ali cùng bà vợ Leila vừa bị tòa án Tunis tuyên án vắng mặt 35 năm tù cả 2 về tội giết dân, ăn cắp vô vàn tài sản quốc gia, hiện trong tâm trạng ra sao trong cuộc sống lưu đày tại Ả Rập Xê-út.
Kết thúc bi thảm của những chế độ, những kẻ cầm quyền độc tài, tham nhũng, chà đạp dân chủ, đàn áp nhân dân như vừa nêu trên đây là những sự kiện đáng cho mọi người suy ngẫm.
Bùi Tín viết riêng cho VOA
Bài : Còn đọng những gì lý thú nhất?
http://www.voanews.com/vietnamese/blogs/tin/con-dong-nhung-gi-ly-thu-nhat-11-07-2011-133376813.html
++++++++++++++++++++++++++++++++
COPWATCH: Tổ chức sắc bén của xã hội dân sự
COPWACH đã trở thành một từ quốc tế, rất được thường dùng trên báo chí thế giới. Đây là danh từ được ghép bởi 2 từ Cop và Watch. Watch tiếng Anh có nghĩa là quan sát, theo dõi. Cop là từ thu gọn các từ commissionner of police có nghĩa là nhân viên, cán bộ ngành công an, cảnh sát. Trong từ điển Wikipedia, Copwatch có nghĩa là một tổ chức của công dân, trong xã hội dân sự, tự đặt ra nhiệm vụ theo dõi hoạt động của ngành công an, cảnh sát, mật vụ, nhằm phát hiện, ghi nhận, tố cáo những hành vi bạo hành, phạm pháp, lạm dụng quyền lực.
Copwatch có xuất xứ từ bang California, Hoa Kỳ, sau sự kiện được gọi là sự kiện Rodney King xảy ra ngày 3-3-1991. Hôm ấy anh thanh niên Mỹ gốc da đen 26 tuổi Rodney King lái xe cùng bạn bị một nhóm nhân viên cảnh sát kiểm tra giấy tờ trên đường, anh tỏ ra say rượu, cãi nhau rồi ẩu đả với cảnh sát. Thế là cảnh sát xúm lại đánh đập anh bằng gậy, anh bị thương, nằm lăn trên đường phố.
Đúng lúc ấy anh thanh niên George Holliday từ trên sân thượng nhà mình có sẵn máy quay video ghi được cảnh tượng này. Anh mang đến đài vô tuyến Los Angeles, video được truyền đi rộng rãi, gây nên giận dữ trong cả nước, đặc biệt trong dân cư da đen. Suốt trong 2 ngày đêm, một số thanh niên bị kích động đi đốt phá xe cộ, cửa hàng vùng Nam, Bắc Cali, phản đối hành động của cảnh sát mà họ cho là ăn hiếp dân da màu.
Vụ án được Tòa án Liên bang xét xử, 4 cảnh sát bị truy tố, cuốn video của công dân G. Holliday được coi là chứng cớ có giá trị nhất, ghi rõ cảnh anh Rodney King bị cảnh sát dùng dùi cui đánh 56 lần và đạp 6 lần. Thiếu úy cảnh sát Lauvrence Powell bị kết án 30 tháng tù giam.
Ngay sau vụ án chấn động này, tổ chức CopWatch ra đời khắp các quận ở bang California và sau đó lan sang các bang khác, đến cả thủ đô Washington DC. Ở Pháp và Đức, Copwatch cũng ra đời, trước hết là ở các thị trấn Calais, Lille, Rouen rồi cả thủ đô Paris. Đây là tổ chức của các công nhân trẻ, sinh viên ngành luật, các thành viên của nhóm Nhà báo không biên giới, các tổ chức phi chính phủ mong muốn phát triển xã hội công dân. Điều khá lý thú là nhiều công đoàn của cảnh sát Pháp cũng ủng hộ hoạt động của Copwatch do mong muốn cảnh sát không lạm dụng quyền lực, trong sạch, là bạn thật sự của người dân.
Từ khi có tổ chức Copwatch, tình hình tại các nước trên đây đã có chuyển biến trong thái độ của công an, cảnh sát, mật vụ; mối quan hệ giữa cảnh sát, công an và người công dân được cải thiện rõ rệt, thái độ áp chế, bạo hành, quan liêu trịch thượng của một số phần tử xấu trong ngành cảnh sát giảm hẳn. Đồng thời nhiều thanh niên, blogger, nhà báo công dân tham gia thành lập, điều hành các mạng Copwatch, theo dõi bằng máy ảnh, điện thoại cầm tay, băng vidéo, máy quay phim mọi hành động quá trớn, thô bạo của cán bộ, nhân viên công an, cảnh sát, mật vụ, lưu lại thành hồ sơ, ghi rõ hình ảnh, tên tuổi, chức vụ, hành động phi pháp, vô đạo của mỗi người, rồi phổ biến rộng trên truyền đơn, báo chí, truyền hình, internet.
Copwatch là một công cụ chính nghĩa rất có hiệu quả nhanh chóng, rộng lớn, sâu sắc, phục vụ đắc lực xã hội công dân, nhất là ở các nước độc đoán, ở các chế độ cảnh sát trị, công an trị. Ở Tunisia và Ai Cập, Copwatch cũng có tác dụng tố cáo những cảnh sát tham tàn và viên chức thối nát.
Cũng cần nhớ, ở Liên Xô cũ, sau khi đảng CS bị giải thể, chế độ toàn trị CS sụp đổ, một số sỹ quan cảnh sát, công an hối cải đã tự sát do nhận ra những tội ác hại dân của mình trước đó.
Ở Việt Nam xã hội công dân dưới chế độ độc đảng đang lừng lững đi tới.
Nhiều trí thức dân tộc, sinh viên thanh niên yêu nước, nhiều chị em phụ nữ dấn thân cho tự do ngày càng tỏ rõ ý chí kiên cường trong đấu tranh chống nội xâm tham nhũng móc ngoặc với ngoại xâm bành trướng.
Đã đến lúc cần hình thành những mạng lưới năng động Copwatch của Việt Nam, có thể lấy tên là VN Copwatch, hay là Đài Quan sát Copwatch VN, hay cũng có thể gọi tắt là ĐQSCAVN (Đài Quan sát Công an Việt Nam ).
Có bạn blogger từ trong nước dự định cùng bạn bè dựng lên mạng, blog có tên là “Dân có tai, Trời có mắt“ để sưu tầm, lưu giữ thành hồ sơ, hình ảnh, phổ biến mọi điều tai nghe mắt thấy, về tội tham nhũng, bạo hành của mọi viên chức cầm quyền từ trên cao đến cơ sở.
Trong hồ sơ nói trên chắc chắn sẽ lưu ảnh, tài liệu về công an viên Minh đạp giày vào mặt anh thanh niên yêu nước, ghi lại hình, lý lịch của công an viên Hà nội bạo hành với 2 mẹ con bà Trần Thị Hường từ Đức về tham gia biểu tình yêu nước, truy cho ra chuyện anh bloger Điếu Cày bị cụt tay trong trại tù của công an, tìm cho ra kẻ tội phạm đã bắt cóc chị Bùi Thị Minh Hằng mới đây nhất. Trong ĐQSCAVN – thí dụ như thế - sẽ không bỏ qua sự việc Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang mới nhận chức đã có 2 lý lịch khác nhau, chênh lệch 6 năm về ngày sinh, bằng cấp không minh bạch, cũng như chuyện xấu xa về 2 bao cao su đã dùng được công an bới nhặt trong thùng rác để buộc tội nhà trí thức Cù Huy Hà Vũ.
Sau khi thí nghiệm mạng Copwatch ở Việt Nam, xã hội dân sự thông minh bén nhậy sẽ có thể dựng lên tiếp một đài quan sát thứ hai, nhằm phát hiện, tố cáo, vạch mặt rộng rãi các tham quan ô lại hiện tại, những “đàn sâu” như ông chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhận định, những nhân vật của văn học dân gian:”cướp đêm là giặc, cướp ngày là quan - quan CS”. Đài quan sát và giám sát như thế là công cụ sắc bén của xã hội dân sự, sẽ làm cho bọn tham quan ô lại phải chùn tay, nể sợ.
Có thể đặt tên cho đài như thế là Đài Quan sát Tham Ô - chắc chắn sẽ rât sôi nổi, được toàn dân lương thiện nhiệt liệt hưởng ứng.
http://www.voanews.com/vietnamese/blogs/tin/copwatch-11-01-2011-133020153.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét